Παραθαλάσσια αμπελοτόπια
Η μεγάλη ακτογραμμή, τόσο της ηπειρωτικής, όσο και της νησιωτικής Ελλάδας, οδήγησε από πολύ παλιά στην επιλογή την παραθαλάσσιων περιοχών για την εγκατάσταση αμπελώνων. Στα παραθαλάσσια αμπελοτόπια η ευνοϊκή επίδραση της θάλασσας οφείλεται στη μεγάλη θερμική αδράνεια του νερού, στην ικανότητά του δηλαδή να αποθηκεύει θερμότητα (μεγάλη θερμοχωρητικότητα). Έτσι, η γειτνίαση με τη θάλασσα μειώνει τις ημερήσιες εξάρσεις της θερμοκρασίας, δημιουργώντας ευνοϊκότερα μεσοκλίματα για το αμπέλι, σε σχέση με τις ηπειρωτικές περιοχές ίδιου γεωγραφικού πλάτους και υψόμετρου. Από την άλλη μεριά, η μόνιμη διέλευση της δροσερής και υγρής θαλασσινής αύρας, κατά τις θερμές ώρες της ημέρας, μειώνει τη θερμοκρασία στο περιβάλλον των σταφυλιών και βελτιώνει το φωτισμό τους, βοηθώντας στην ομαλότερη ωρίμασή τους. Η επίδραση, μάλιστα, αυτή μπορεί να φτάνει και εκατοντάδες χιλιόμετρα από την ακτή, εφόσον δεν παρεμποδίζεται από ορεινούς σχηματισμούς, ευνοώντας ακόμα και περιοχές απομακρυσμένες από την ακτή (μη παραθαλάσσια αμπελοτόπια).
Παραθαλάσσια αμπελοτόπια της Θράκης (Άβδηρα, Μαρώνεια), της Καβάλας, της Χαλκιδικής στη Βόρεια Ελλάδα, της Αγχιάλου και της Φθιώτιδας στην κεντρική, της Πάτρας και της Τριφυλλίας (Μεσσηνία) στην Πελοπόννησο, της Κρήτης και βέβαια του συνόλου σχεδόν των νησιωτικών περιοχών, τόσο στο Αιγαίο, όσο και στο Ιόνιο πέλαγος, οφείλουν πολλά από τα πλεονεκτήματά τους για αμπελοκαλλιέργεια στη γειτνίασή τους με το θαλάσσιο στοιχείο. Παρόμοια είναι και η επίδραση λιμνών και ποταμών, αλλά λόγω της μικρότερης υδάτινης μάζας τους, η επίδραση περιορίζεται σε μικρή απόσταση από το νερό. Εδώ, τα παραδείγματα των ελληνικών αμπελώνων είναι λιγότερα, με χαρακτηριστικά αυτό του αμπελώνα στο Αμύνταιο, που δέχεται την επίδραση τεσσάρων λιμνών, με μεγαλύτερες τη Βεγορίτιδα και τη Λίμνη των Πετρών και αυτό του αμπελώνα στο Μεσενικόλα, κοντά στην τεχνητή λίμνη Πλαστήρα.
