Ορεινά και ημιορεινά αμπελοτόπια
Τα ορεινά και ημιορεινά αμπελοτόπια είναι τα πλέον διαδεδομένα στην Ελλάδα. Σχεδόν το σύνολο των ελληνικών περιοχών παραγωγής οίνων με ονομασία προέλευσης (οίνοι ΠΟΠ) βρίσκεται σε ημιορεινές και ορεινές περιοχές, άλλοτε σε ομαλό ανάγλυφο (οροπέδια) και άλλοτε σε επικλινή εδάφη. Στην πρώτη περίπτωση, οι αμπελώνες εντοπίζονται σε βαθιά εδάφη, αλλουβιακής προέλευσης, ενώ στη δεύτερη σε επιφανειακά εδάφη, με χαμηλή γονιμότητα. Χαρακτηριστικοί αμπελώνες ορεινών περιοχών είναι αυτοί του Αμυνταίου, της Ζίτσας και Μετσόβου, της Μαντινείας και της Αχαΐας (πλαγιές Αιγιαλείας) και μεταξύ άλλων, τμήμα των ζωνών Σάμου, Νεμέας, Πεζών, Κεφαλλονιάς και Ραψάνης, ενώ οι υπόλοιποι, στην πλειονότητά τους μπορούν να χαρακτηριστούν ημιορεινοί.
Στα ορεινά και ημιορεινά αμπελοτόπια η άνοδος σε υψόμετρο εξασφαλίζει μείωση της μέσης ημερήσιας θερμοκρασίας, περίπου κατά 0,5 έως 0,9°C ανά 100μ., τροποποιώντας το γενικό κλίμα. Δημιουργούνται έτσι τοπικές κλιματικές συνθήκες (μεσοκλίματα), ευνοϊκές για την προσαρμογή και την ευδοκίμηση μεγαλύτερης γκάμας ποικιλιών αμπέλου. Στην περίπτωση επικλινών αμπελώνων, σημαντικό ρόλο παίζει και η έκθεση της πλαγιάς (προσανατολισμός κλίσης), καθώς επηρεάζει το ποσό της ηλιακής ακτινοβολίας που δέχεται ο αμπελώνας. Στις συνθήκες του ελληνικού κλίματος αποφεύγονται συνήθως οι νότιοι προσανατολισμοί, που θερμαίνουν περισσότερο τα σταφύλια.
Τα ορεινά και ημιορεινά αμπελοτόπια, ιδιαίτερα σε θερμά κλίματα, έχουν επίσης το σημαντικό πλεονέκτημα του ευνοϊκότερου υδατικού καθεστώτος, εξαιτίας της μικρότερης απώλειας (λόγω εξάτμισης και διαπνοής) της υγρασίας του εδάφους και της υψηλότερης νέφωσης και βροχόπτωσης. Παράλληλα, επωφελούνται και από τις μεσημβρινές και νυχτερινές αύρες ορέων και κοιλάδων, που δροσίζουν τα πρέμνα και συντελούν στην ομαλή φυσιολογική λειτουργία τους. Διευκολύνεται έτσι η ωρίμαση της παραγωγής και η ανάδειξη του ποικιλιακού δυναμικού, ενώ εξασφαλίζεται η διεξαγωγή του τρύγου κάτω από πιο κατάλληλες συνθήκες, όσον αφορά τη μετασυλλεκτική μεταχείριση των σταφυλιών.
