Ονομασία προέλευσης

Το να γίνονται κάποιοι οίνοι γνωστοί –και ενίοτε διάσημοι και περιζήτητοι– με βάση τον τόπο καταγωγής τους (ονομασία προέλευσης) είναι για την Ελλάδα φαινόμενο που έρχεται από τα αρχαία χρόνια. Είναι, μάλιστα, βεβαιωμένο ότι με διάφορους τρόπους εξασφαλιζόταν τότε η αυθεντικότητα αυτών των οίνων. Το αποδεικνύουν αρχαιολογικά ευρήματα και ιστορικές-αρχειακές πηγές.

Ο Αριούσιος οίνος από τη Χίο, ο Θάσιος από τη Θάσο, ο Μαρώνειος ή Μαρωνίτης από τον Ίσμαρο και ο Πράμνειος από την Ικαρία, είναι μόνο μερικοί από τους περιζήτητους οίνους με ονομασία προέλευσης της αρχαιότητας, όπως τεκμηριώνεται από τα αρχαία κείμενα. Παραλλήλως, πολλές επιγραφές, σφραγιδόλιθοι και άλλα ευρήματα, όπως οι ενσφράγιστοι ρόδιοι αμφορείς, που είναι διάσπαρτοι σε όλη τη μεσογειακή λεκάνη, βεβαιώνουν ότι οι αρχαίοι Έλληνες –και όχι μόνον αυτοί– ήθελαν να είναι βέβαιοι για την αυθεντικότητα και τη γνησιότητα των οίνων που προμηθεύονταν.

Η σύνδεση του οίνου με τον τόπο καταγωγής τους (ονομασία προέλευσης) συνεχίστηκε και στα μετέπειτα χρόνια, με λαμπρότερο παράδειγμα το διάσημο στη μεσαιωνική περίοδο Μαλβαζία οίνο. Τελικώς, σε όλη την Ευρώπη, καθιερώθηκε η άποψη πως ο τόπος καταγωγής των οίνων μπορεί να είναι μέγιστο κριτήριο αυθεντικότητας, γνησιότητας και πολλές φορές ποιότητας και όχι αδίκως! Διότι έχει γίνει κοινή συνείδηση ότι οι παράγοντες που διαμορφώνουν την περίφημη για το κρασί έννοια του terroir αφορούν την προέλευση και συνοπτικά είναι οι εξής:

• Η τοπογραφική διαμόρφωση (υψόμετρο, προσανατολισμός και έκθεση στην ηλιοφάνεια, κλίση κ.ά.) και η μηχανική-χημική σύσταση του εδάφους.

• Το μακρο-μεσόκλιμα που επικρατεί στην περιοχή και η από χρονιά σε χρονιά εξέλιξή του.

• Οι ποικιλίες αμπέλου που καλλιεργούνται.

• Η αμπελουργική και η οινοποιητική παράδοση της περιοχής και οι αντίστοιχες καλλιεργητικές και οινοποιητικές τεχνικές που εφαρμόζονται.

• Ακόμα και άνθρωποι, που συντηρούν (και εξελίσσουν) την παράδοση.

Το terroir είναι μια έννοια που εκφράζει μεν αυθεντικότητα, αλλά παραλλήλως και τυπικότητα, χαρακτηριστικά δηλαδή των οίνων με ονομασία προέλευσης που, εν πολλοίς, επαναλαμβάνονται από χρονιά σε χρονιά και είναι αναγνωρίσιμα.