Το κλάδεμα

After pruning by hand in Naoussa

Το κλάδεμα αποτελεί τη σημαντικότερη, ίσως, αμπελουργική εργασία, αφού ο αμπελουργός επεμβαίνει για να καθορίσει τα εξής:

• τη βλάστηση του αμπελιού,
• την καρποφορία και τον όγκο του σταφυλιού ανά πρέμνο,
• τη συνολική παραγωγή του και
• (σε μεγάλο βαθμό) την ποιότητα του κρασιού που θα παραχθεί.

Με το κλάδεμα και ανάλογα με την τεχνική που εφαρμόζεται, διαμορφώνονται τα φυτά ως εξής:

• σε «γραμμές»

• σε «κορδόνια»

• σε «κύπελλα»

• σε «κουλούρες»

• σε «απλωταριές»

• σε «κρεβατίνες»

Το κλάδεμα των αμπελιών απαιτεί δεξιοτεχνία και γνώση, τόσο επιστημονική όσο και εμπειρική. Στους ελληνικούς αμπελώνες υπάρχουν ιδιαιτερότητες, όσον αφορά την τεχνική του κλαδέματος. Σε πολλές περιοχές, η ένταση των ανέμων είναι δυνατή και αναγκάζει τους αμπελουργούς να κλαδεύουν τα αμπέλια τους χαμηλά, κρατώντας τα κοντά στο έδαφος. Σε μερικά μάλιστα νησιά των Κυκλάδων, τα δυνατά μελτέμια (ισχυροί άνεμοι) μπορούν να αχρηστεύσουν τα γραμμικά συστήματα διαμόρφωσης και να προκαλέσουν ζημιές, τόσο στην ανθοφορία, όσο και στους καρπούς. Στη Σαντορίνη εξελίχθηκε η τεχνική της «κουλούρας», ενώ στην Πάρο και σε άλλα νησιά, δημιουργούν τις «απλωταριές», αφήνοντας τους βλαστούς να απλωθούν στο έδαφος, ώστε να προστατέψουν την εκλεκτή και λιγοστή παραγωγή.

Η σημασία που έχει το κλάδεμα για τους αμπελουργούς φαίνεται από την καθιέρωση προστάτη Αγίου, του Αγίου Τρύφωνα, ο οποίος παρουσιάζεται σε αγιογραφίες να κρατά κλαδευτήρι. Οι αμπελουργοί –ειδικά της βόρειας Ελλάδας– τιμούν τον Άγιο την 1η Φεβρουαρίου, με πλήθος εθίμων και γιορτών, που έχουν τις ρίζες τους σε πανάρχαιες αντιλήψεις για τη βλάστηση και τη γονιμότητα.