Ιστορικοί αμπελώνες Πελοποννήσου-Ιονίου

Οι ιστορικοί αμπελώνες Πελοποννήσου-Ιονίου ξεκινούν βορειοανατολικά με τον αμπελώνα στη Νεμέα Κορινθίας, όπου ανασκαφές έχουν φέρει στο φως αρχαίους αμπελώνες, φυτεμένους σε τάφρους, στο ιερό του Διός. Εκεί παραγόταν από την αρχαιότητα ο Φλιάσιος οίνος. Η παραγωγή του βαθύχρωμου ξηρού κρασιού από αγιωργίτικο έκανε διάσημο το όνομα της Νεμέας τους τελευταίους αιώνες. Πιο δυτικά, στον αμπελώνα στην Αχαΐα, ανασκαφές έχουν φανερώσει αρχαίους αμπελώνες, ενώ ιστορικής σημασίας είναι και ο κατεστραμμένος, μετά τον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο, αμπελώνας των Καλαβρύτων. Το λιμάνι της Αχαΐας, η Πάτρα, αποτέλεσε την αφετηρία της ελληνικής οινοποιίας το 19ο αι. και μεγάλο εξαγωγικό κέντρο για κρασιά από μαυροδάφνη, αλλά και για σταφίδες. Κεντρικά στην Πελοπόννησο, στον αμπελώνα στη Μαντίνεια, το αμπέλι καλλιεργείται από την αρχαιότητα. Ο Αριστοτέλης και ο Θεόφραστος αναφέρονται στους οίνους της Αρκαδίας. Το κρασί της Μαντινείας ήταν γνωστό επί Τουρκοκρατίας και κατά το 19ο αι. τροφοδοτεί την Αθήνα. Το πρώτο ελληνικό αφρώδες κρασί παράχθηκε εδώ, από το αρωματικό μοσχοφίλερο. Στο νοτιοανατολικό άκρο της Πελοποννήσου, η ιστορική Μονεμβασιά, χάρισε το όνομά της σε πολλές ποικιλίες αμπέλου (και βέβαια στην ομώνυμη λευκή ποικιλία μονεμβασιά) και σε έναν από τους πιο ιστορικούς οίνους στο παγκόσμιο οινεμπόριο, το Μαλβαζία οίνο.

Από τους ιστορικούς αμπελώνες Πελοποννήσου-Ιονίου δεν θα μπορούσαν να λείπουν το νησί των Φαιάκων (Κέρκυρα) και η Ιθάκη, με τις ομηρικές αναφορές τους. Τα νησιά του Ιονίου πελάγους είχαν μεγάλη αμπελοοινική άνθηση κατά τη Βενετοκρατία. Η φυλλοξήρα δεν έφτασε ποτέ εδώ και αυτός είναι ο λόγος για τις δεκάδες των ποικιλιών που καλλιεργούνται ακόμη σε κάθε νησί. Η Κεφαλλονιά, με την ποικιλία ρομπόλα, αλλά και τη μαυροδάφνη και η Ζάκυνθος με τη βερντέα, αποτελούν από το 19ο αι., τα κύρια αμπελουργικά κέντρα της περιοχής.